Olej MCT z kokosa – zdrowy tłuszcz funkcjonalny i nutraceutyk

Żywność funkcjonalna to żywność pochodzenia naturalnego, która dzięki określonym modyfikacjom wyjątkowo dobrze wpływa na zdrowie i funkcjonowanie organizmu [0]. Olej MCT (Medium Chain Trilglicerides) uważany jest za „tłuszcz funkcjonalny” i nutraceutyk [1], czyli produkt spożywczy łączący w sobie wartości żywieniowe i prozdrowotne cechy środków farmaceutycznych. W ostatnich latach stał się obiektem licznych badań naukowych. Jest łatwy w suplementacji, jego niewielkie ilości warto włączyć do codziennej diety.

Olej MCT z kokosa – co to jest i z czego powstaje

Kokos właściwy, palma kokosowa, to gatunek rozpowszechniony w całej strefie międzyzwrotnikowej. Słowo „kokos” to w sanskrycie kalpa vriksha, oznaczające „drzewo, które zaspokaja wszystkie potrzeby życia” [1, 2]. Pozyskujemy z niego znane i lubiane mleczko kokosowe czy wodę kokosową, ale to właśnie olej MCT ma unikalne właściwości, doceniane przez entuzjastów zdrowego trybu życia, sportowców czy osoby na diecie ketogenicznej. Dodawany jest w niewielkiej ilości m.in. do słynnej kuloodpornej kawy.

Olej kokosowy MCT to nie to samo, co powszechnie znany olej kokosowy.  Olej MCT ma formę płynną i jest frakcjonowany z oleju orzecha kokosowego, w tym głównie z jego miąższu [2]. Produkt ten jest neutralny w smaku i zapachu. MCT (Medium Chain Trilglicerides) to kwasy tłuszczowe o średnich łańcuchach (trójglicerydy średniołańcuchowe, średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe), które są dobrze wchłaniane i lepiej metabolizowane od kwasów długołańcuchowych, najczęściej występujących w pożywieniu. Wyniki badań wskazują, że szybki metabolizm średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych w ustroju nie wymaga udziału enzymów trzustkowych, dlatego są wykorzystywane  w cukrzycy i zaburzeniach trawienia tłuszczu [2].

Olej MCT – właściwości i działanie na organizm

Tłuszcze są nie tylko źródłem energii, ale także stanowią budulec komórek, umożliwiają wchłanianie witamin, stymulują rozwój neuronów oraz zapewniają prawidłową pracę serca, mózgu i wzroku [4].

Olej MCT to nie tylko wysoce energetyczny materiał dla naszych mięśni i organów wewnętrznych, który wspomaga odchudzanie i cele wyznaczane przez sportowców. Wszechstronne działanie prozdrowotne tego produktu zostało udowodnione naukowo [1, 2].

Czy olej MCT z kokosa jest zdrowy?

Wedle licznych badań olej kokosowy MCT to zdrowy i skutecznie metabolizowany tłuszcz, który stanowi paliwo dla prężnego funkcjonowania organizmu – dlatego warto włączyć go do naszej diety. Kwasy tłuszczowe stanowiące podstawę oleju MCT wykazują właściwości przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, przeciwcukrzycowe oraz pomagają kontrolować poziom sytości i kształtować poziom mikrobiomu nie tylko u ludzi, ale również u zwierząt [2, 3]. MCT wykazują ponadto działanie bakteriostatyczne i bakteriobójcze [1]. Produkty kokosowe mają niski indeks glikemiczny oraz są naturalnie bezglutenowe, dlatego mogą być wykorzystywane również przez osoby z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, celiakią, alergiami pokarmowymi [1].

Zalety oleju MCT z kokosa

• potężne źródło energii w małej ilości oleju,
• łatwy w suplementacji, jest olejem neutralnym w smaku i zapachu,
• dostarcza poczucia sytości i zmniejsza apetyt,
• pomaga zredukować wagę,
• wspomaga dietę keto i budowanie masy.

Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (MCT): zalety

na podstawie badań naukowych dr A. Brodziak i J. Wajs [2]:

• kwas kaprylowy

• stanowi źródło energii lepsze niż glukoza
• ma silne właściwości przeciwutleniające
• ma działanie przeciwzapalne
• zapobiega miażdżycy

• kwas kaprynowy

• działa bakteriobójczo (np. względem Helicobacter pylori czy Clostridium perfringens)
• zabija drożdże i grzyby (w tym Candida albicans powodującego zaburzenia trawienia)

• kwas laurynowy

• wspiera układ odpornościowy
• ma właściwości przeciwwirusowe

Olej MCT z kokosa w suplementacji sportowej

Wyniki badań wskazują, że olej MCT jest cennym źródłem energii dla osób uprawiających sport. Warto wykorzystać go do wspomagania zdolności wysiłkowych i regeneracji po wysiłku. W procesie trawienia przez wątrobę średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe są przekształcane w ciała ketonowe (ketony), tzw. cząsteczki energii. Organizm błyskawicznie wykorzystuje te kalorie jako paliwo, zamiast odkładać je w postaci tłuszczu. Olej kokosowy MCT jest podstawą przy diecie ketogenicznej (keto), doceniany jest przez sportowców  i osoby ceniące aktywny tryb życia. Produkt ten sprawdza się zarówno przy redukcji masy ciała, jak i przy budowaniu masy mięśniowej.

Olej MCT z kokosa – jak spożywać, w jakiej ilości

Przeciętna dawka dla osoby dorosłej to 1 łyżka stołowa (15 ml) 1-3 razy dziennie. Jak stosować olej MCT? Jest on świetnym dodatkiem do sałatek, koktajli czy smoothie. Jest też głównym składnikiem słynnej kawy kuloodpornej (bulletproof coffee, kawa keto), będącej połączeniem czarnej kawy z olejem MCT, stosowanej m.in. w diecie niskowęglowodanowej, w diecie keto. Dostarcza dużej dawki energii, dlatego najlepiej pić ją rano oraz przed lub po treningu. Zawarte w oleju MCT zdrowe tłuszcze powodują uczucie pełności i zmniejszają uczucie łaknienia.

Kuloodporna kawa z MCT – przepis

• 1 filiżanka czarnej kawy, najlepiej świeżo zmielonej
• 1-2 łyżeczki oleju MCT Nanovital
• 2 łyżeczki masła klarowanego Nanovital

Jeśli masz czas, kawę można zblendować – wtedy pojawi się puszysta pianka. Do smaku możesz dodać przyprawy takie jak cynamon Nanovital, kardamon lub kurkumę Nanovital. Jeśli tęsknisz za słodkim smakiem kawy, polecamy dodać zdrowe zamienniki cukru: ksylitol Nanovital lub erytrytol Nanovital.

Olej MCT dla psa

Wyniki badań zamieszczone w publikacji Związku Kynologicznego w Polsce wykazały prozdrowotne i pielęgnacyjne działanie oleju MCT w diecie psów

„Olej MCT […] warto wprowadzić do diety naszego psa. Może być stosowany zapobiegawczo oraz w leczeniu danych chorób neurodegeneracyjnych […].  Dobrym rozwiązaniem jest wprowadzenie [go] do […] psów sportowych i otyłych. Olej MCT warto włączyć do diety psa w okresie rekonwalescencji, po silnych urazach czy operacjach, ale również w stanach chorobowych, w tym w chorobach nowotworowych, ze względu na unikalny metabolizm – trafiają bezpośrednio do układu krwionośnego, stanowiąc szybkie i łatwe źródło energii. Poza tym warto pamiętać, że olej MCT poprawia kondycję skóry i włosa psa, a także zmniejsza reakcje alergiczne skóry” [3]: (Kępińska, Nowak 2019: 49).

Więcej walorów MCT w diecie psa opisano na podstawie badań tutaj: https://kynologia.zut.edu.pl/fileadmin/pliki/szkolenie_uzytkowe/6warsztaty/VI_warsztaty_ow.pdf

Badania naukowe wykazują prozdrowotne działania oleju MCT, jednak pamiętajmy, że żaden suplement diety nie jest lekiem. Włączenie go do diety w chorobie, tak jak wielu innych produktów, poleca się konsultować z lekarzem.

Olej MCT – który wybrać, gdzie kupić

Firma Nanovital oferuje wysokiej jakości produkty z MCT

• olej MCT z kokosa 250 ml, który składa się w 60% z kwasów tłuszczowych C8 (kwas kaprylowy) i 40% z kwasów tłuszczowych C10 (kwas kaprynowy).
• olej MCT C8 z kokosa 250 ml oraz olej MCT C8 z kokosa 500 ml, który składa się z kwasów tłuszczowych C8 (kwas kaprylowy, minimum 99%).

Pod artykułem znajdują się produkty zawierające olej MCT oraz produkty, które można dodać do kawy kuloodpornej: masło klarowane, cynamon cejloński, kurkumę,  erytrytol i ksylitol.

Bibliografia

[1] Jessa J., Hozyasz K.K. 2015. Wartość zdrowotna produktów kokosowych, Pediatria Polska, 90 (5), 415-423. https://doi.org/10.1016/j.pepo.2015.03.001.

[2] Wajs Joanna, Brodziak Aneta 2022. Zastosowanie frakcji MCT z oleju kokosowego w żywieniu i wpływ na zdrowie, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 29, 1 (130), 39 – 51. DOI: 10.15193/zntj/2022/130/406

 [3] Kępińska J., Nowak S. 2019. MCT w diecie psa, [w:] Szóste Warsztaty Kynologiczne 80-lecie Związku Kynologicznego w Polsce. Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, 47-50. https://kynologia.zut.edu.pl/fileadmin/pliki/szkolenie_uzytkowe/6warsztaty/VI_warsztaty_ow.pdf

[4] „Zdrowe tłuszcze – dobre paliwo”, 2015, Polska Federacja Producentów Żywności. http://dobretluszcze.pl/zdrowe-tluszcze-dobre-paliwo-dla-twojego-organizmu/

[5] Tweed, V. 2019.  Benefits of MCT Oil, Better Nutrition. https://www.scribd.com/article/368367440/7-Benefits-Of-Mct-Oil